Het Nibud, de Woonbond en Aedes maken zich ernstige zorgen over huurders met een laag inkomen. Zij houden aan het eind van de maand erg weinig geld over, of komen zelfs geld tekort. Dat blijkt ook uit een vandaag gepubliceerd NIBUD-onderzoek in opdracht van Aedes en de Woonbond. Woonbonddirecteur Zeno Winkels: ‘Dat is zeer zorgelijk, want een kleine onverwachte gebeurtenis kan zorgen voor grote financiële problemen voor deze groep huurders’.  De organisaties pleiten voor maatregelen die het besteedbaar inkomen van deze groep moeten verbeteren.

Vooral alleenstaanden en gezinnen op bijstandsniveau met twee ouders kunnen met hun inkomen een groot deel van de sociale huurwoningen niet betalen. Zo heeft een gezin met een bijstandsinkomen onvoldoende inkomen om een huur op de kwaliteitskortingsgrens, iets meer dan 400 euro, te betalen. Alleenstaanden hebben iets meer ruimte, maar ook zij hebben op bijstandsniveau onvoldoende inkomen om een huur van rond de aftoppingsgrens (iets meer dan 600 euro) te betalen. Bij gezinnen is er sprake van een behoorlijke stijging van de zorgkosten. Ook stegen de ‘overige’ uitgaven vooral voor mensen die parttime werken voor het minimumloon. 

Nibud-directeur Arjan Vliegenthart: ‘Voor veel mensen met een laag inkomen is het elke maand weer puzzelen met te weinig stukjes. Hun inkomen is te laag om alle basisbehoeften te kunnen betalen. Meer financiële armslag kan voor hen het verschil tussen een leven met en een leven zonder schulden betekenen.’

Mogelijke maatregelen
Het Nibud heeft ook gekeken naar het effect van een aantal maatregelen die de overheid kan nemen om de inkomenssituatie van mensen met een laag inkomen te verbeteren. Hieruit blijkt dat maatregelen die zorgen voor een hoger inkomen het meest efficiënt zijn. Denk aan het verhogen van de bijstand en het minimumloon met tien procent. Dit alleen al zorgt voor grote daling van het risico op financiële problemen voor huurders met een laag inkomen. Andere mogelijkheden die kunnen bijdragen aan het terugdringen van het risico op financiële problemen zijn: hogere huurtoeslag, het afschaffen van het eigen risico en het verhogen van het kind gebonden budget. Het rapport laat zien dat dit soort maatregelen effectiever zijn dan een generieke huurverlaging, omdat een huurverlaging bij armere huishoudens deels teniet wordt gedaan door een lagere huurtoeslag. 

Meer besteedbaar inkomen 
Aedes, de Woonbond en het Nibud roepen een nieuw kabinet dan ook op om te zorgen voor een hoger besteedbaar inkomen voor mensen met een laag inkomen om een einde te maken aan de financiële problemen van deze groep. Daarnaast is in de Actieagenda Wonen – die ook door Woonbond en Aedes is ondertekend – opgenomen dat de verhuurderheffing zou moeten worden afgeschaft. In een nieuw sociaal huurakkoord willen Aedes en Woonbond dan afspraken maken om de woonlasten van huurders te verbeteren.

Aedes-voorzitter Martin van Rijn: ‘Wij maken in het Sociaal Huurakkoord graag afspraken om te zorgen dat de woonlasten beheersbaar blijven. Er is daarnaast gericht inkomensbeleid nodig om mensen met de laagste inkomens structureel te ondersteunen. Dit rapport laat helder zien dat we het met alleen een gematigd huurbeleid niet redden.’ 

[woonbond 10 februari 2021]
Gisteren stemde de Tweede kamer voor een motie van SP Kamerlid Beckerman om de huren in de sociale huursector te bevriezen. Eerder nam de Eerste Kamer al een dergelijke motie aan, maar die werd niet uitgevoerd. Wel kwam minister Ollongren toen met een huurverlaging voor huurders bij corporaties met een laag inkomen en hoge huur.

De Woonbond vindt huurbevriezing een goede stap en vindt dat sociale verhuurders hiervoor gecompenseerd moeten worden door de verhuurderheffing te schrappen. Woonbonddirecteur Zeno Winkels: ‘Het is belangrijk dat we de betaalbaarheid van sociale huurwoningen verbeteren én de wachtlijsten voor sociale huur aanpakken. De minister heeft een perfecte gelegenheid om beide te doen nu er een Kamermeerderheid voor huurbevriezing is. Er is immers, als je naar de verkiezingsprogramma’s kijkt, ook een meerderheid voor het afschaffen van de verhuurdersheffing.’

VVD draait
Met de verkiezingen in het vooruitzicht kwam de VVD met een opmerkelijke draai. Ook de VVD stemde voor de huurbevriezing.  Dat is opmerkelijk omdat onder tien jaar Rutte de huurprijzen 35% stegen en de sociale sector kromp. In vijf jaar tijd verdwenen er 108.000 sociale huurwoningen bij corporaties. Het is dan ook maar de vraag of dekking van de huurbevriezing door het schrappen van de heffing ook op steun van de VVD kan leiden. In hun programma laat de VVD de verhuurderheffing als enige partij in stand. Daarmee blijft de VVD koersen op een kleinere sociale sector.

Commerciële huurders
De Woonbond wijst er op dat de maatregel ook moet gaan gelden voor sociale huurders in de commerciële sector. Het gaat hier om zo’n 400.000 huurders die al jaren de zwaarste huurverhogingen hebben gehad. Zij vielen ook al buiten de boot bij de eenmalige huurverlaging waar Ollongren eerder mee kwam. Dat mag niet nog een keer gebeuren.

9 februari 2021
Een voorstel van de SP is vandaag aangenomen om de huren van mensen die in een sociale huurwoning wonen te bevriezen. SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen: 'Dit is goed nieuws voor heel veel huurders. Met huurders voeren we al tijden door het hele land actie. Al drie keer eerder werd een SP voorstel om de huren te bevriezen in de Eerste Kamer aangenomen. Minister Ollongren weigerde dit uit te voeren. Maar nu de Tweede Kamer ook stelt dat de huren bevroren moeten worden, moet ze dit uitvoeren.' Het aannemen van dit voorstel betekent dat de huurverhoging op 1 juli voor sociale huurwoningen niet doorgaat.

Voor de SP is het slechts een eerste stap. 'Voor veel huurders is de huur veel te hoog. Huurbevriezing is dus slechts een begin. De huren moeten natuurlijk omlaag', aldus Lilian Marijnissen. Daarnaast moeten niet alleen de huren van mensen in een sociale huurwoning omlaag, maar de huur van álle huurders in Nederland. Dus ook van huurders in de vrije sector.

In tien jaar Rutte zijn de huren voor sociale huurders met 26% gestegen. Vorig jaar, midden in de coronacrisis, werd de grootste huurstijging in zes jaar tijd doorgevoerd. Ondertussen hebben veel huurders moeite om rond te komen. Daarom voert de SP al ruim een jaar samen met huurders actie. Onder de leus ‘0 is genoeg’ organiseerde de SP een online demonstratie in Den Haag waar duizenden huurders uit het hele land aan deelnamen. 

Persbericht 13 januari 2021
Wethouders in zeven  grote steden trekken vandaag in de NRC aan de bel over uitblijvend landelijk woonbeleid om problemen op de woningmarkt aan te pakken. Zo kwam de veelbesproken ‘Noodknop’ om hoge huurprijzen in de vrije sector te begrenzen er niet. De Woonbond deelt de analyse dat er landelijk woonbeleid nodig is om te zorgen voor de bouw van meer sociale huurwoningen en het aan banden leggen van te hoge huurprijzen in de vrije sector.

De Woonbond ziet dat veel gemeenten wel wat willen doen tegen woekerprijzen en huisjesmelkers op de commerciële huurmarkt, maar dat kan alleen als de landelijke politiek met goede wet- en regelgeving komt. Ook het tekort aan sociale huurwoningen vraagt landelijk ingrijpen. Bijvoorbeeld door een streep te zetten door de verhuurderheffing, de belasting op sociale huur die in 2013 is ingevoerd waarna de nieuwbouwcijfers bij corporaties kelderden.

Woonbonddirecteur Zeno Winkels: ‘Een nieuw kabinet moet een minister voor Volkshuisvesting hebben. Die moet de bouw van sociale huurwoningen aanjagen en woekerprijzen in de vrije markt tegen gaan Er is sterk landelijk beleid nodig om de wooncrisis op te lossen.’

De bond pleit voor een maximale huurprijs in de vrije sector die samenhangt met de kwaliteit van de woning. Daarnaast wil de bond dat middeninkomens ook terecht kunnen in en sociale huurwoning, door de inkomensgrens voor toegang tot sociale huur te verhogen te verhogen.

De Woonbond heeft samen met DeGoedeZaak de petitie wegmetdewooncrisis.nl (externe link) lopen. De petitie is gericht aan de aankomend minister van Volkshuisvesting. De oproep om de prijzen in de vrije sector aan te pakken en meer sociale huur te bouwen is inmiddels zoń 14.000 keer getekend.

6 november 2020
De Woonbond vindt dat er in de deal over de woonbegroting die vandaag tussen Kabinet en PvdA en GroenLinks is gemaakt stapjes in de goede richting zijn gezet. Tegelijkertijd concludeert de bond dat een komend Kabinet fundamenteel moet kiezen voor betaalbare huurwoningen en een grotere sociale huursector. Zo blijft de enorme verhuurderheffing, de belasting op sociale huur, bestaan en wordt er nog geen maximale huurprijs ingevoerd die samenhangt met de kwaliteit van een huurwoning in de vrije sector.

De huurdersvereniging vindt het goed dat er eindelijk een eerste stap wordt gezet om de jaarlijkse huurstijgingen in de vrije sector aan te pakken. Ook het niet doorvoeren van de ‘single straf’, de geplande verlaging van de inkomensgrens waarmee alleenstaanden toegang hebben tot sociale huur, is een stap in de goede richting. Door die verlaging zouden nog meer alleenstaanden met een middeninkomen tussen wal en schip vallen op de woningmarkt.
 
Woonbonddirecteur Zeno Winkels: ‘De voorstellen gaan de goede kant op, maar het zijn er te weinig. Hiermee is het beleid van de afgelopen tien jaar waarmee is ingezet op hoge huurprijzen en een kleinere sociale huursector niet weggepoetst. Een komend kabinet moet de verhuurderheffing echt afschaffen, en zorgen dat de sociale huursector kan herstellen. De wachttijden voor jongeren zijn onacceptabel lang. De huurprijzen voor velen veel te hoog. En er moet een maximale huurprijs komen voor de vrije sector die samenhangt met de kwaliteit van de woning. Daarom roepen wij een komend minister van volkshuisvesting op met structurele oplossingen voor de wooncrisis te komen.’

De Woonbond is samen met DeGoedeZaak op wegmetdewooncrisis.nl (externe link) een petitie begonnen met een oproep aan de ‘aankomende minister van Volkshuisvesting'. Die is inmiddels ruim 12.000 keer getekend. Ook zijn er in meer dan 60 gemeenten lokale petities gestart waarin gemeenten worden opgeroepen zich uit te spreken voor beter landelijk woonbeleid.